Người dân khu vực

Người dân làn đường đối diện vụ nổ cho biết áp lực nổ như một "vụ nổ bom", thi thể nạn nhân văng lên tầng hai và văng ra sau tòa nhà đối diện, nhiều người bị thương do mảnh kính vỡ.[9] Cư dân khu vực nghe thấy một tiếng nổ lớn kèm theo khói lúc 15 giờ 10 phút, tiếng nổ ảnh hưởng trong phạm vi khoảng 2 km.[17] Ngoài ra, một người dân còn cảm nhận được rung chấn dù cách tâm vụ nổ 4 km.[39] Một căn nhà đối diện vụ nổ ước tính thiệt hại 40 triệu đồng, trong khi một căn nhà liền kề ước tính 100 triệu đồng và đồng thời yêu cầu xây dựng quy chế về kinh doanh phế liệu.[1] Khi vụ nổ xảy ra, một số thường dân trong khu vực cảm thấy căn nhà rung chuyển như động đất, biểu hiện đau ngực và khó thở, đồ đạc bị thổi bay xuống đất.[19] Người dân tại chung cư Xuân Mai Tower và Hyundai Hillstate liền kề đều hoảng sợ khi nghe tiếng nổ lớn.[71] Tại tòa nhà đối diện vụ nổ, các công ty thuê văn phòng tại đây bàn ghế đảo lộn, nhân viên đều bỏ chạy.[72] Một người dân gần vụ nổ cho rằng trách nhiệm thuộc về "cảnh sát khu vực, tổ dân phố và Ủy ban nhân dân phường" vì buông lỏng quản lý vật liệu nổ.[57] Theo lời kể từ một người dân khu vực, Phạm Văn Cường đã hai lần cưa bom tại cửa hàng.[73] Tính đến năm 2019, căn nhà 15–TT19 được đổi tên thành 16–TT19 và cho thuê làm kho nhôm kính, những người thuê phòng —thời điểm vụ nổ xảy ra— đã rời đi, nhiều căn nhà liền kề không tu sửa kể từ vụ nổ.[74]

Luật gia

Tại Công ty Luật Cộng Đồng, luật sư Nguyễn An đề nghị khởi tố vụ án hình sự, đồng thời yêu cầu trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước cũng như trách nhiệm bồi thường cho người dân.[75] Luật sư Nguyễn An khẳng định Quản lý thị trường phải chịu trách nhiệm về hàng hóa lưu thông, Sở Kế hoạch – Đầu tư phải chịu trách nhiệm về quản lý kinh doanh, còn cảnh sát môi trường thì phải chịu trách nhiệm về rà soát giấy phép kinh doanh.[76] Theo nhận định từ giới luật gia, không có căn cứ khởi tố vụ án hình sự và bồi thường thiệt hại trong vụ nổ bởi vì Phạm Văn Cường —người gây ra vụ nổ— đã tử vong.[77] Trưởng Văn phòng luật sư Bách Gia luật Tạ Anh Tuấn cho rằng không khởi tố vụ án hình sự vì người gây vụ nổ đã tử vong, nhưng khẳng định các nạn nhân có thể khởi kiện dân sự và yêu cầu người thừa kế tài sản của Phạm Văn Cường bồi thường thiệt hại.[78] Luật sư Triệu Trung Dũng tại Đoàn Luật sư Hà Nội khẳng định "không có căn cứ để khởi tố bị can và không có căn cứ để bồi thường thiệt hại" vì người gây ra vụ nổ đã tử vong; đồng thời cho rằng người bán vật liệu nổ cho Phạm Văn Cường sẽ bị truy tố hình sự.[79]

Truyền thông

Báo Tuổi Trẻ đã đăng một bài xã luận, nêu thực trạng mất an toàn trong kinh doanh phế liệu và yêu cầu chính quyền rà soát lại các quy định pháp lý liên quan.[80] Trần Thường trên VietNamNet liệt kê các khu bán phế liệu tại Hà Nội, đồng thời miêu tả hoạt động này là "quả bom nổ chậm" tại khu dân cư.[81] Cũng trên VietNamNet, Phúc Lai cho rằng vụ nổ xảy ra tại Hà Đông do "hành vi bất cẩn của con người", đồng thời đề xuất cấm các làng nghề mua phế liệu và xây dựng chính sách chuyển đổi nghề cho người dân.[82] Cao Nguyên trên Lao Động đặt câu hỏi về ý thức người dân còn kém hay sự buông lỏng quản lý từ chính quyền.[57] Cũng trên tờ báo này, cây bút Lê Thanh Phong mỉa mai cho rằng "buông lỏng quản lý cháy nổ" nguy hiểm hơn "buông lỏng thu thuế", so sánh hậu quả giữa "mất mạng của người dân" và "mất tiền của ngân sách".[83]

Hoàng Linh trên Dân Việt chỉ trích việc buông lỏng quản lý với câu hỏi "liệu có thủng tai những cán bộ có thói quen vô cảm hay không".[84] Ngoài sự chủ quan của người dân, Trung Anh trên báo Đảng Cộng sản Việt Nam đặt vấn đề trách nhiệm quản lý của chính quyền địa phương trong việc cấp phép kinh doanh phế liệu.[85] Việt Nguyễn trên Gia đình & Xã hội nói rằng "việc cưa phá bom lấy sắt vụn" không chỉ gây nguy hiểm cho chính bản thân họ mà còn khiến nhiều người dân phải chết oan, đồng thời kiến nghị chính quyền địa phương giám sát hoạt động buôn bán phế liệu.[86] Đài Truyền hình Việt Nam mỉa mai khi nêu quan điểm cơ chế thống kê và kiểm soát hoạt động kinh doanh phế liệu thể hiện trên lý thuyết, nhưng thực tế đang diễn ra theo kiểu "thích thì cứ làm".[87]

Cảnh sát – Quân đội

Cựu Phó hiệu trưởng Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy Ngô Văn Xiêm khẳng định "việc nhận biết các vật chứa chất nổ rất khó đối với người dân", đồng thời cho rằng "cơ quan quản lý vẫn chưa làm hết trách nhiệm" khi để vật chứa chất nổ thất thoát ra thị trường.[57] Cựu Phó Tư lệnh Chính trị Quân chủng Phòng không – Không quân Nguyễn Văn Phiệt nhận xét đây là "bài học đau lòng" khi chủ cửa hàng phế liệu chủ quan hoặc thiếu kiến thức về an toàn bom mìn; đồng thời đặt vấn đề trách nhiệm của chính quyền địa phương quản lý buôn bán phế liệu trong khu đô thị.[88] Sau vụ nổ tại Hà Đông, cựu Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Việt Trường thừa nhận Chính phủ Việt Nam và Bộ Công an cùng các chính quyền địa phương thực hiện các biện pháp mạnh về quản lý phế liệu; nhưng "làm giống như phong trào" và "hết cao điểm thì xẹp xuống".[89]

Thương nhân phế liệu

Một chủ cửa hàng phế liệu tại Hà Đông cho rằng những trường hợp cưa hoặc đập vật liệu nổ là do thiếu hiểu biết.[57] Theo phỏng vấn của Dân Việt, giới thương nhân buôn phế liệu tại thành phố Hà Nội đều khẳng định không mua vật thể lạ vì cảm thấy nguy hiểm.[90] Sau khi nghe tin tức về vụ nổ tại Hà Đông, một gia đình buôn bán phế liệu (Việt Tiến, Vĩnh Bảo, Hải Phòng) đã giao nộp ba quả bom với trọng lượng khoảng 300 kg cho Bộ Chỉ huy quân sự thành phố Hải Phòng, trước đó gia đình này có ý định cưa ba quả bom.[91]